İngilizce'de çıkarımda bulunma (Modals of Deductıon)

Var olan bir duruma (bir kanıt, bir dayanak) bağlı olarak yaptığımız çıkarımlar/tahminler için kullandığımız modal yardımcı fiillerine “modals of deduction” denir; diğer bir deyişle “çıkarım modal’ları”. Bu fiiller yaptığımız çıkarımdan ne kadar emin olduğumuza ve yaptığımız çıkarımın olumlu ya da olumsuz olmasına göre değişmektedir. Bu yazımızda şimdiki zaman (present time) ile ilgili çıkarımlarda kullandığımız modal yardımcı fiillerine göz atacağız. (Geçmiş zaman ile ilgili olan çıkarım modal’ları için Perfect Modals-1 yazımızı okuyabilirsiniz.)

1)      Must+V1 (olmalı): Bir şeyin doğruluğundan neredeyse emin olduğumuzda bu yapıyı kullanırız. Örnek:

She hasn’t eaten anything for hours. She must be very hungry. (Saatlerdir hiçbir şey yemedi. Çok aç olmalı.)

Çıkarım modal’ları için var olan bir duruma bağlı yaptığımız tahminler ya da çıkarımlar demiştik. Verdiğimiz bu örnekte kişinin aç olduğundan neredeyse eminiz, çünkü var olan durum bu kişinin saatlerdir bir şey yememiş olması.

2)      Can’t+V1 (olamaz): Bir şeyin imkansız olduğundan neredeyse emin olduğumuzda bu yapıyı kullanırız. Örnek:

She has just eaten a big burger. She can’t be hungry. (Daha şimdi büyük bir burger yedi. Aç olamaz.)

Mevcut durum kişinin henüz yeni yemek yemiş olması ve bu duruma bağlı olarak yaptığımız çıkarım kişinin aç olma olasılığının ihtimal dışı olması.

3)      May/might/could+V1 (olabilir): Bir şeyin olabileceği ihtimaline inandığımızda bu yapıyı kullanırız. Örnek:

I can’t find my purse, and I’m not sure where I left it. It may be at home. (Cüzdanımı bulamıyorum ve nerede bıraktığımdan emin değilim. Evde olabilir.)

Mevcut durum anahtarın kayıp olması, ama güçlü bir tahminde bulunamıyoruz, çünkü nerede bıraktığımızdan pek emin değiliz.

“May” yerine “might” veya “could” kullanabiliriz, anlam değişmez.

4)      May not/might not+V1 (olmayabilir): Bir şeyin olmayabileceği ihtimaline inandığımızda bu yapıyı kullanırız. Örnek:

She hasn’t called me. She may not have my number. (Beni aramadı. Numaram onda olmayabilir.)

Kişinin beni aramamış olmasına gösterebileceğim güçlü bir nedenim ya da çıkarımım yok. Yalnızca tahminlerde bulabilirim ve tahminlerimden biri numaramın onda olmayabileceği.

Not-1: Genellikle yapılan hatalardan biri “must”ın zıttını “mustn’t” olarak kullanmaktır. Fakat çıkarım yaparken “must”ın zıttı olarak “can’t” kullanırız.

Not-2: Çıkarım yaparken “may/might/could” yerine “can” kullanamayız.

Not-3: “Might/could” geçmiş zaman için kullanılmaz; “may” ile tamamen aynı anlamdadır. Geçmiş zamanda kullanılan çıkarım modal’larını öğrenmek için lütfen ilgili yazımızı okuyun: Perfect Modals-1

Not-4: Dikkat etmeniz gereken diğer bir nokta ise “may/might/could”un zıttı olarak “may not” ve “might not” kullanılabiliyor, fakat “could not” kullanılamıyor olmasıdır.

Çıkarımlarımızı “progressive” yani “continuous” olarak yapmak istersek modal fiilimizle birlikte “to be+V+-ing” (-yor olmalı) kullanmalıyız. Örnek:

- She didn’t answer my call. She must be sleeping. (Telefonu açmadı. Uyuyor olmalı.)

- It’s 1 o’clock in the afternoon. She can’t be sleeping. (Saat öğleden sonra 1. Uyuyor olamaz.)

- I don’t know where she is. She may be reading a book in her room or she may be sitting in the garden. (Nerede olduğunu bilmiyorum. Odasında kitap okuyor olabilir ya da bahçede oturuyor olabilir.)

- I don’t know her very well. She may not be telling the truth. (Onu çok iyi tanımıyorum. Doğruyu söylemiyor olabilir.)