Tanımlamayan İlgi Tümceleri (Non-Defınıng Relatıve Clauses)

İngilizcede Relative Clause olarak bildiğimiz ilgi tümceleri ikiye ayrılır: Tanımlayan (Defining) ve Tanımlamayan (Non-defining). Bu yazımızda Tanımlamayan İlgi Tümceleri üzerinde duracağız. Tanımlayan İlgi Tümceleri için lütfen ilgili yazımızı okuyun.

Tanımlamayan İlgi Tümceleri peşinden geldiği (zaten tanımlı olan) isim ile ilgili ekstra bilgi verir. Bu tümceyi (ekstra bilgiyi) cümleden çıkartsak da cümledeki anlam bozulmaz ve isme “hangi?” sorusunu sorduğumuzda cevabı almaya devam ederiz. Tanımlamayan ilgi tümceleri, sözlüden ziyade daha çok yazılı İngilizcede kullanılır.

• Bu tip ilgi tümceleri isim ile ilgili ek bilgi verdiğinden iki cümle arasında kullanılır. Örnek:

My uncle, who got married last year, is getting divorced next week.

Amcam, ki kendisi geçen yıl evlendi, önümüzdeki hafta boşanıyor.

Bu cümledeki isimle ilgili ek bilgi olan “who got married last year” olmasa dahi “hangi?” sorusunu sorduğumuzda cevabı alabiliyoruz: “my uncle”. Dolayısıyla “who got married last year” tanımlamayan bir ilgi tümcesidir, yani isimle ilgili ekstra bilgidir. Eğer bu örnekte virgül kullanmazsak tümce “tanımlayan” olur ve anlam tamamen değişir.

My uncle who got married last year is getting divorced next week.

Geçen yıl evlenen amcam önümüzdeki hafta boşanıyor.

“Hangi?” sorusunu sorduğumuzda aldığımız cevap “geçen yıl evlenen”. Dolayısıyla çıkan anlam şu: Birden fazla amcam var ve ben şu an geçen yıl evlenen amcamdan bahsediyorum, yani amcamı tanımlıyorum.

• Tanımlamayan İlgi Tümceleri’nde “who” ve “which” yerine “that” kullanılmaz. Örnek:

Elizabeth, who lives next door, is a good friend of mine. (Elizabeth, ki kendisi yan tarafta oturuyor, benim çok iyi arkadaşım. )

Elizabeth, that lives next door, is a good friend of mine.

Tanımlamayan İlgi Tümceleri, bir cümlede özne veya nesne işlevi görebilir.

1)      Özne konumundaki Tanımlamayan İlgi Tümceleri:

-          İlgi zamiri kullanıldığı tümcede özne görevi görüyorsa, zamirin ardından bir isim ya da kişi zamiri gelmez. Örnek:

Can Yücel, who is one of my favourite poets, died in 1999. (Can Yücel, ki kendisi benim en sevdiğim şairlerden biridir, 1999 yılında ölmüştür.)

Animal Farm, which was published in 1945, is Orwell’s first successful novel. (Hayvan Çiftliği, ki 1945 yılında yayınlanmıştır, Orwell’in ilk başarılı romanıdır.)

Yukarıda verdiğimiz örneklerde “who” ve “which”ten sonra bir isim veya zamir gelmiyor. Çünkü “who” ve “which” bu cümlelerde özne yerine kullanılmaktadır.

-          İlgi zamiri cümlede öznenin yerine kullanılmıştır. Dolayısıyla asıl özneyi tekrar etmeyiz. Örnek:

Can Yücel, who he is one of my favourite poets, died in 1999.

Animal Farm, which it was published in 1945, is Orwell’s first successful novel.

-          Özne konumundaki Tanımlamayan İlgi Tümcelerinde kısaltma (reduction) yapılabilir. Konuyla ilgili yazımız için: Reduced Relative Clauses.

2)      Nesne konumundaki Tanımlamayan İlgi Tümceleri:

-          İlgi zamirinin ardından bir isim ya da kişi zamiri geliyorsa, ilgi zamiri o cümlede nesne yerine kullanılmıştır. Örnek:

Can Yücel, who many people truly admire, died in 1999. (Can Yücel, ki birçok insan kendisine hayrandır, 1999 yılında ölmüştür.)

Animal Farm, which I read in 2 days, is Orwell’s first successful novel. (Hayvan Çiftliği, ki ben 2 günde okudum, Orwell’in ilk başarılı romanıdır.)

Yukarıda verdiğimiz ilk örnekte “who” yerine “whom” da kullanabiliriz (whom many people admire). Ayrıntılı bilgi için: İlgi Tümceleri (Relative Clauses)

-          İlgi zamiri cümlede nesnenin yerine kullanılmıştır. Dolayısıyla asıl nesneyi tekrar etmeyiz. Örnek:

Can Yücel, who many people truly admire him, died in 1999.

Animal Farm, which I read it in 2 days, is Orwell’s first successful novel.

-          Tanımlayan İlgi Tümceleri’nde nesne yerine kullanılan ilgi zamirlerini cümleden çıkarabiliyorduk ve anlamda hiçbir değişiklik olmuyordu. Aynı şey Tanımlamayan İlgi Tümceleri için geçerli değildir. İlgi zamirleri cümleden atılamaz. Örnek:

Can Yücel, who many people truly admire, died in 1999. √

Can Yücel, many people truly admire, died in 1999.

• Tanımlamayan ilgi tümcelerinde “which” bazen kendisinden önce gelen tüm cümleye atıfta bulunur. Bu tür cümlelerde özne olarak kullanılan “which”, “ve bu” (and this) anlamına gelmektedir. Örnek:

I passed the exam, which pleased my parents. (Sınavı geçtim, ki bu ailemi mutlu etti.)

Our new teacher never comes to class on time, which is very annoying. (Yeni öğretmenimiz sınıfa asla zamanında gelmiyor, ki bu çok sinir bozucu.)